-
نحو عربی (14)- توابع (1)
1389/01/20 23:07
به نام حضرت علم و عالم و معلوم نحو عربی (14) توابع (1) اصطلاح «توابع»، عنوانی کلّی است که در دستور زبان عربی، بر اجزایی از جمله اطلاق میشود که عوامل نحویِ موجود در جمله، مستقیماً در آنها اثر نمیگذارند؛ بلکه تأثیر این عوامل در آن اجزا، به صورت غیرمستقیم است؛ به این معنا که اِعراب این قبیل کلمات، تابع واژههای پیش از...
-
اصول فقه (2)- اصول و اجتهاد
1389/01/20 00:46
به نام حضرت علم و عالم و معلوم اصول فقه (2) اصول و اجتهاد اجتهاد چیست؟ اصولیان، اجتهاد را در اصطلاح اینگونه تعریف میکنند: اِسْتِفْراغُ الوُسْعِ فی تَحْصیلِ الْحُجَةِ عَلی الأحْکامِ الشَرْعیَّةِ أو تَعْیینِ الْوَظیفَةِ عِنْدَ عَدَمِ الْوُصُولِ إلَیْها. به کارگیری توان در به دست آوردن دلیل بر احکام شرعی، یا تعیین...
-
اصول فقه (1)- مقدمات
1389/01/20 00:39
به نام حضرت علم و عالم و معلوم اصول فقه (1) مقدمات درآمد دانش اصول فقه از جمله دانشهایی است که اول: برای تفسیر گزارههای نقلی دین؛ دوم: برای شناخت منابع معتبر دینی، قواعد مختلفی را گرد آورده و مورد بحث قرار میدهد. این دو وظیفهی مهم دانش اصول فقه، نه تنها در حوزهی فقه که در دیگر دانشهای نقلی هم کاربرد دارد. تعریف...
-
آشنایی با علم رجال (۹و۱۰)- ادلهی منکران دانش رجال؛جهت سوم
1389/01/18 09:50
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با علم رجال (9) ادلهی منکران دانش رجال؛جهت سوم جهت سوم: بینیازی از دانش رجال برخی از گروههایی که بحثهای رجالی را حرام نمیدانند (جهت اول) و از سوی دیگر دسترسی به فایدهی دانش رجال را نیز ناممکن نمیدانند (جهت دوم)، از دیدگاه دیگری با دانش رجال و فایدهی آن مخالفت کردهاند:...
-
آشنایی با علم رجال (۸)- ادلهی منکران دانش رجال؛ جهت دوم
1389/01/17 22:43
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با علم رجال (8) ادلهی منکران دانش رجال؛ جهت دوم جهت دوم: فایدهی مورد نظر از دانش رجال دستنیافتنی است. عدهای بر این باورند که بهرهی یاد شده از دانش رجال در عمل محقق نمیشود. این گروه در اثبات ادعای خود دلایلی آوردهاند که اینک هر یک را جداگانه بازگو و بررسی میکنیم: دلیل نخست:...
-
آشنایی با علم رجال (۷)- ادلّهی منکران دانش رجال- جهت نخست
1389/01/17 22:38
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با علم رجال (۷) ادلّهی منکران دانش رجال منکران دانش رجال بنا بر نوع دیدگاه و انگیزههایشان چند دستهاند؛ و دیدگاه خود را از سه جهت مطرح کردهاند: جهت نخست: حرام بودن دانش رجال؛ جهت دوم: فایدهی مورد نظر از دانش رجال دستنیافتنی است؛ جهت سوم: عدم نیاز به دانش رجال اکنون ادلهی هر...
-
آشنایی با علم رجال (6)- دلایل نیاز به دانش رجال
1389/01/17 22:30
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با علم رجال (6) دلایل نیاز به دانش رجال دلیل اول: نیاز به دانش رجال با توجه به مبانی اعتبار خبر واحد از آنجا که حدیث در گسترهی فهم و دریافت معارف دینی بیشترین نقش را دارد، نخستینگام در اعتماد به حدیث، اطمینانیافتن از صدور آن است. این اطمینان ممکن است در موارد اندکی از گذر...
-
آشنایی با علم رجال (5)- فایدهی علم رجال و مبانی حجیت خبر واحد
1389/01/17 12:16
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با علم رجال (5) فایدهی علم رجال و مبانی حجیت خبر واحد فایدهی علم رجال دانش رجال دانشی کاربردی و وسیلهای برای شناخت سندیِ حدیث معتبر از غیرمعتبر است. به عبارت دیگر دانشی است که از نتایج آن در شناخت حدیث صحیح و غیر صحیح استفاده میشود. بنابراین لازم است که ابتدا با ملاک اعتبار و...
-
آشنایی با علم رجال (4)- پیشینهی دانش رجال
1389/01/17 12:04
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با علم رجال (4) پیشینهی دانش رجال تاریخچهی پیدایش رجال در اهل سنت سبب پیدایش دانش رجال و جرح و تعدیل راویان، استفاده از اسناد و تحقیق از رجال و راویان موجود در آنها است. أ- برخی اخبار بر این دلالت دارند که توجه به اسناد و سندخواهی از راویان از واپسین روزهای خلافت عثمان و در...
-
اهداف، مسائل و رابطهی دانش رجال با سایر علوم همگن
1389/01/17 11:57
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با علم رجال (3) اهداف، مسائل و رابطهی دانش رجال با سایر علوم همگن اهداف علم رجال برای دانش رجال اهداف مختلفی ذکر شده است که از لحاظ اولویت در طول هم قرار میگیرند. أ- هدف نهایی: شناخت سنت معصومین (علیهم السلام) در دانش کلام اثبات شده است که سنت معصوم (علیه السلام) در تشخیص و...
-
معانی حروف جرّ (4)
1389/01/17 01:15
به نام حضرت علم و عالم و معلوم معانی حروف جرّ (4) «فی، عَن، حَتّی و إلی» حرف جرّ «فی» 1. معنای اصلی: ظرفیت 1.1. حقیقی (وَ قَرْنَ فِی بُیُوت ِ کُنَّ) 1.2. مجازی و معنوی (النَّجاةُ فِی الصِّدقِ) 2. معانی فرعی: 2.1. معیّت: به معنای «مَعَ» (فَخَرجَ عَلَی قَوْمِهِ فِی زِینَتِهِ) 2.2. تعلیل: به مفهوم «لَ» (قَالَتْ...
-
معانی حروف جرّ (3)
1389/01/17 01:09
به نام حضرت علم و عالم و معلوم معانی حروف جرّ (3) «خَلَا، حَاشَا، عَدَا، رُبَّ، مِنْ و عَلَی» حروف جرّ «خَلا، حاشا و عَدا» به معنای استثناء هستند، اگر پس از آنها اسم مجرور به کار رود (جاءَ الطَّلَبَةُ خَلا (حاشا/ عَدا) محمّد ٍ )؛ و چانچه پس از این واژهها، اسم منصوب به کار رود، این واژهها افعال استثناء هستند. نکته:...
-
آشنایی با فلسفهی اسلامی (4)- فلسفهی مشاء
1389/01/17 01:02
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با فلسفهی اسلامی (4) فلسفهی مشاء تاریخچه و زمینهی پیدایش فسلفه از اسکندریه به جهان اسلام وارد شد و از قرن سوم، ترجمهی آن آغاز گردید. در اثر گسترش جغرافیایی اسلام متکلمان و علمای مسلمان با علمای یهودی و مسیحی تماس پیدا میکردند. آنان با استناد به برهانهایی که از منطق و فلسفهی...
-
کلیات فلسفه(3)
1389/01/17 00:56
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با فلسفهی اسلامی (3) کلیات فلسفه(3) هدف و غایت فسلفه غایت، آن هدف اصلی علم است که به دلیل آن هدف، علم به وجود آمده است و مورد تعلیم و تعلم قرار میگیرد، اما فایده، آثار و اهداف فرعی دیگری است که بر علم مترتب است. بر این اساس میتوان غایت اصلی فلسفه را ارائهی تفسیری عقلانی و...
-
الطهارة (3)
1389/01/17 00:54
و یَطهرُ البئرُ بمطهِّرِ غیرِه مطلقا و بنَزح جمیعِه للبَعیر و المرادُ من نجاستِه المستندةُ إلی موته. و کذا الثورُ و الخمرُ و المُسکِرُ و دمُ الحَدَثِ و هو الدّماءُ الثّلاثة عَلی المشهور و الفقّاع بضم الفاء، و لم یَذکُر هنا المنیَّ ممّا له نفسٌ سائلةٌ، و المشهورُ فیه ذلک. و نزح کرٍّ للدّابة والحِمار والبقرة ، و المرادُ...
-
الطهارة (2)
1389/01/17 00:54
و ینجُسُ الماءُ مطلقاً بالتغیُّر بالنّجاسة فی أحدِ أوصافه الثلاثه: اللون و الطعم و الریح، و احترز بتغیره بالنجاسة عمّا لوتغیَّر بالمتنجِّس خاصةً، فإنه لاینجُسُ بذلک. ویطهُرُ بزواله أی بزوال التغیر و لو بنفسه أو بعلاجٍ إن کان جاریاً و هو النّابعُ من الارض مطلقا غیر البئر علی المشهور؛ أو لاقى کرا . و نبّه بقوله: لاقی...
-
معانی حروف جر (2)- تَـ، کَـ، وَ، لِـ، منذُ، مُذ»
1389/01/17 00:53
به نام حضرت علم و عالم و معلوم معانی حروف جر (2) «تَـ، کَـ، وَ، لِـ، منذُ، مُذ» حرف جرّ «تَـ» تنها معنای آن قَسَم است. این حرف، مخصوص اسم جلالهی «الله» است (و تَ اللهِ لَأکِیدَنَّ أصنامَکُم). حرف جرّ «کَـ» 1- معنای اصلی: تشبیه (العِلمُ کَ النُّورِ). 2- معنای فرعی: تعلیل؛ البته در این صورت باید با حرف مصدری «ما»+ فعل...
-
آشنایی با علم رجال (2)
1389/01/17 00:52
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با علم رجال (2) تعاریف علم رجال تعریف دوم: إنّه علمٌ یقتَدَرُ به علی معرفةِ خبرِ الواحدِ صحّةً و ضعفاً و ما فی حُکمهما بمعرفةِ سَنَدِه و رواةِ سِلسلته مِنهُ ذاتاً و وصفاً، مدحاً و قدحاً و ما فی معناهُما. رجال علمی است که در آن احوال خبر واحد از نظر صحت و ضعف و آنچه در حکم صحت و...
-
آشنایی با علم رجال (1)
1389/01/17 00:49
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با علم رجال (1) زمینهها و تعاریف دانش رجال در برخورد با احادیث به عنوان راه دستیابی به سنت، باید چند نکته مد نظر قرار گیرد: 1- صدور: آیا یکایک احادیث موجود از معصومین علیهم السلام صادر شدهاند؟ و... 2- جهت صدور: آیا حدیثی که ظاهرا از معصوم علیه السلام صادر شده است، به قصد بیان...
-
الطهارة (1)
1389/01/17 00:47
الطهارةُ و هی لغةً النظافةُ ، و شرعا بناءً علی ثبوتِ الحقایقِ الشّرعیّة، استعمالُ طهورٍ مشروطٌ بالنیة ، و خرج بقوله: مشروط بالنیة، إزالةُ النّجاسةِ عن الثوب و البدن و غیرهما، فإنّ النیةَ لیست شرطاً فی تحققه، و إن اشتُرُطَت فی کماله. و الطهورُ بفتح الطاء، هو الماءُ والترابُ، قال الله تعالى: و أنزلنا من السماء ماءً...
-
معانی حروف جر(1)- حرف جر «بـِ»
1389/01/17 00:45
به نام حضرت علم و عالم و معلوم معانی حروف جر(1) حرف جر «بـِ» 1- الصاق: معنای اصلی حرف جر «بِـ» است که به معنای تماس و برخورد با شیء، یا فرد دیگر است. الصاق هم میتواند حقیقی باشد و هم میتواند مجازی باشد (أمسَکتُ بِثوبِه؛ مررتُ بِزیدٍ). 2- تعدیه: این حرف میتواند برخی افعال لازم را متعدی کند (ذَهَبَ أحمدُ= ذَهَبَ...
-
حروف جر(3)- حروف جر زائد
1389/01/17 00:44
به نام حضرت علم و عالم و معلوم حروف جر (3) حروف جر زائد این حروف به ترتیب فراوانی کاربرد عبارتند از: «بِـ»، «مِن»، «لِـ» و «کَـ». یعنی گاهی از موارد این حروف تنها بیانگر مفهوم تاکید هستند و بر معنایی خاص دلالت نمیکنند. الف) حرف جر زائد «بِـ» 1- پیش از خبر «لیسَ» و «ما»ی شبیه به «لیسَ» (لیس أحمدُ ب معلمٍ؛ ما أحمدُ ب...
-
حروف جر(2)
1389/01/17 00:42
به نام حضرت علم و عالم و معلوم انواع متعلق حروف جر اصلی (افعال عموم و افعال خصوص) ابهام فرعی در جمله و نقش جار و مجرور در برطرف کردن آن در زبان عربی دو نوع ابهام در جمله وجود دارد: 1- ابهام اصلی: اگر مسندالیه در جمله ذکر شده باشد، ولی مسند ذکر نشده نباشد؛ یا اگر مسند بدون مسندالیه در جمله آمده باشد، ابهامی در این...
-
حروف جر (1)
1389/01/17 00:41
به نام حضرت علم و عالم و معلوم حروف جر (1) الف) وجه تسمیه «جَرّ»َ در لغت به دو معنا به کار رفته است: یکی «کشاندن» و دیگری «کسره دادن». بنا بر نخستین معنا، وجه تسمیهی این حروف به این خاطر است که این حروف، معنای «فعل» یا «شبهفعل» پیش از خود را به اسمهای پس از خود میکشانند و منتقل میکنند؛ و بنا بر معنای دوم، وجه...
-
اضافه 6- اضافهی لفظی 2
1389/01/17 00:40
به نام حضرت علم و عالم و معلوم اضافه 6- اضافهی لفظی 2 دقت کنیم که: شرط تحقق اضافهی لفظی، اسم مشتق و مشتمل بر معنای وصفیبودن مضاف است که به معمول خود که فاعل، نایب فاعل یا مفعولبه است، اضافه شده باشد. از نظر معنایی مضاف باید به موصوفِ مذکور یا محذوفی، مسبوق باشد تا بتواند در جایگاه صفت برای موصوف پیش از خود، ایفای...
-
انواع اضافه(5) – اضافه لفظی(1)
1389/01/17 00:37
به نام حضرت علم و عالم و معلوم اضافه 5 – اضافهی لفظی1 در اضافهی لفظی، اضافه جنبهی شکلی دارد و حقیقی نیست؛ از اینرو مضاف از مضافالیهِ معرفه یا نکره کسب تعریف یا تخصیص نمیکند. و این تفاوت اصلی اضافهی معنوی و اضافهی لفظی است؛ مضاف در اضافهی لفظی، به صرف اضافهشدن، معرفه نیست و اگر مضاف «ال» نداشته باشد، حتی اگر...
-
انواع اضافه(۴) – اضافه معنوی(٣)
1389/01/17 00:33
به نام حضرت علم و عالم و معلوم اضافهی معنوی 3 حذف مضاف و مضافالیه در مواردی به دلایل خاص، مضاف یا مضافالیه در جمله حذف میشوند که در این صورت هرکدام جای دیگری را میگیرد. البته این کار وقتی جایز است که به معنای جمله خللی وارد نشود. حذف مضاف در این موارد مضافالیه جای مضاف نشسته و اعراب آن را میگیرد. مثلا در آیهی...
-
انواع اضافه(3) – اضافه معنوی(2)
1389/01/17 00:31
به نام حضرت علم و عالم و معلوم اضافهی معنوی (2) دقت کنیم که: 1- مضاف همواره بر مضافالیه مقدم است. 2- مضافالیه همیشه مجرور است، هرچند علامت جر آن آشکار نباشد (یعنی ظاهری، محلی و یا تقدیری باشد). 3- مضاف همواره اسم است؛ و فعل و جمله نمیتواند مضاف قرار گیرد، اما مضافالیه گاه مفرد و گاه جمله است. حالتهای ظهور...
-
انواع اضافه2 – اضافه معنوی
1389/01/17 00:29
به نام حضرت علم و عالم و معلوم اضافهی معنوی 1 انواع اضافهی معنوی اضافهی معنوی به سه نوع کلی تقسیم میشود: 1- اضافهی اختصاصیه یا لامیه: اضافهای که بیانگر اختصاص یا ملکیت است و حرف جر مقدر در آن، حرف «لـِ» است (کتابُ علیٍّ = کتابٌ لعلیٍّ)؛ تفاوت رابطهی ملکی و رابطهی اختصاصی این است که مضافالیه در رابطهی ملکی،...
-
کلیات فلسفه (2)
1389/01/17 00:28
به نام حضرت علم و عالم و معلوم آشنایی با فلسفهی اسلامی (2) کلیات فلسفه(2) مسائل فلسفه مسائل فلسفه به مجموعهی احکام و مباحثی گفته میشود که درباری موجود مطلق مطرح است. صدر المتألهین برای فلسفه سه دسته مسئله را مطرح کرده است: 1- بحث از اسباب و علل همهی موجوداتِ معلول (مانند واجب الوجود). 2- بحث از عوارض و احوال موجود...